İzafiyet teorisi diğer adıyla Özel Görelilik Kuramı, 1905 yılında Annalen der Physik dergisinde Albert Einstein tarafından yayınlanan “Hareketli cisimlerin elektrodinamiği üzerine” adlı 2. makalesinde açıklanan ve ardından 5. makalesi “Bir cismin atıllığı enerji içeriği ile bağlantılı olabilir mi?” başlıklı makaleyle açıklanan bir fizik kuramıdır.
İzafiyet teorisi nedir?
İzafiyet teorisi diğer adıyla Özel Görelilik Kuramı, uzay ve zaman arasındaki ilişkiyi açıklar. Buna göre zaman, mekan ve hareket birbirinden bağımsız değildir ve bunlar birbiriyle bağlantılı izafi bir bütündür. Cisim zamanla, zaman cisimle, mekan hareketle, hareket mekanla yani hepsi birbiri ile bağlantılıdır.
İzafiyet teorisi ile ilgili Einstein’dan önce de farklı çalışmalar yapılmıştır. İlk olarak Galileo bu etkiyi gözlemlemiştir. Einstein’ın bu teorisi, Galileo’nun Görelilik Prensibi ile birleşerek, doğrusal ve değişmeyen hareketin durumu ne olursa olsun tüm gözlemcilerin ışığın hızını her zaman aynı büyüklükte ölçeceğini önerir.
Özel Görelilik Kuramı, uzaklığın ve zamanın gözlemciye bağlı bir şekilde değişebileceği üzerinde durur. Bu teori, madde ile enerjinin ünlü E=mc² formülü ile birbirine bağlı olduğunu da ortaya koyuyor. E=mc² formülüne göre ışık hızı ve kütlenin toplamı enerjiye eşittir.
Bütün gözlemciler için birbirine göre hareketi ne olur olsun ışık hızının aynı olduğunu belirten Özel Görelilik Kuramı, hiçbir maddenin ışığın hızına ulaşacak şekilde hızlandırılamayacağını da ifade etmektedir.